زنگزور کجاست؟
زنگزور نام منطقه‌ای تاریخی و جغرافیایی در ارمنستان است. زنگزور در دامنه‌های کوه‌های زنگزور جای گرفته و امروز عمدتا با استان سیونیک در جمهوری ارمنستان هم‌پوشانیِ نقشه‌ای دارد. زنگزور از جمله مناطق ایران است که در عهدنامه گلستان در سال ۱۸۱۳ توسط ایران قاجاری به روسیه تزاری واگذار شد.
در زمان اتحاد جماهیر شوروی، مناطق گوریس، کاپان، مغری و سیسیان اتحاد جماهیر شوروی ارمنستان در محدودهٔ زنگزور قرار داشت که در سال ۱۹۹۵ بخشی از استان سیونیک ارمنستان شدند.
دالان زنگزور
دالان زنگزور (Zangezur Corridor) مفهومی در توصیف یک گذرگاه، کُریدور و مسیر ترابری است که در صورت اجرایی شدن، به جمهوری باکو امکان دسترسیِ بدون مانع به نخجوان از طریق استان سیونیک ارمنستان، بدون پست‌های بازرسی ارمنستان را می‌دهد. این کار باعث قطع دائم مرزهای ایران و ارمنستان می‌شود.
با نگاهی دست بالا می‌توان گفت زنگزور، دالانی ژئوپلیتیک است که استان آذربایجان شرقی ایران را از مسیر ترابری ترکیه به باکو حذف می‌کند. این مفهوم از زمان پایان جنگ آرتساخ (قره‌باغ) در سال ۲۰۲۰ به طور فزاینده‌ای توسط باکو و ترکیه ترویج شده است. در حالی که ارمنستان پیوسته با آن مخالفت کرده و اظهار می‌دارد که منطق کریدور از بیانیه آتش‌بس که به صورت سه‌جانبه در پایان آن جنگ امضا شد، منحرف است و این کار نوعی پروپاگاندا است.
دسیسه پان‌ترکیسم علیه منافع ملی ایران
الهام علی‌اف رئیس‌جمهور باکو هنگام میزبانی اردوغان در زنگلان در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۴ گفت که:
«دالانی که قرار است از اینجا بگذرد، کل جهانِ تُرک را متحد خواهد کرد»
وی این موضوع را در نشست نمایندگان سازمان کشورهای ترک در ۱۲ نوامبر ۲۰۲۱ تکرار کرد و افزود این کریدور برای کشورهای ترک به یک حلقه ارتباطی با اروپا تبدیل خواهد شد.
به گفته شیرین هانتر، دانشمند علوم سیاسی آمریکایی متولد ایران، ترکیه مدت‌هاست که در تلاش است تا با حذف دسترسی ایران به ارمنستان، ارتباط مستقیم با جمهوری باکو برقرار کند. هانتر توضیح می‌دهد که ترکیه از دیرباز می‌خواست مسیر زمینی به جمهوری باکو و از آنجا به مشال ایران و آسیای مرکزی داشته باشد.
وی افزود: «اگر ترکیه تصمیم بگیرد که با حذف دسترسی ایران به ارمنستان، بلندپروازی دیرینه خود را برای ایجاد ارتباط مستقیم با جمهوری باکو پیش ببرد، آنگاه خطر تشدید تنش افزایش خواهد یافت.»
