اعتصاب و اعتراضات پرستاران ایران در سال ۱۴۰۳ که با تظاهرات‌های خیابانی و دست از کار کشیدن گسترده در سراسر کشور همراه بود، از ۱۵ مردادماه امسال در شهرها و استان‌های مختلف کشور آغاز شده و تا کنون ادامه دارد.
موضوع اعتصاب و اعتراضات پرستاران
ایشان نسبت به رسیدگی نشدن به مطالبات صنفی و پرداخت‌های اندک اعتراض دارند. با توجه به متن شعارهای اعتراضی، عدم رسیدگی به وضعیت معیشتی ایشان به ویژه پس از مقابله با موج سنگین کرونا در ایران نیز از انگیزه‌های ایشان جهت اعتراض بوده است.
در این مدت پرستاران در ۳۹ شهر و حدود ۷۰ بیمارستان برای رسیدگی به مشکلات معیشتی‌شان اعتراض و اعتصاب کرده‌اند.
- آبادان
- آباده
- اراک
- اهواز
- اسلام‌آباد غرب
- اصفهان
- اقلید
- بندرعباس
- بوشهر
- بیرجند
- تبریز
- تهران
- جهرم
- چابهار
- داراب
- دهدشت
- رشت
- رفسنجان
- زنجان
- سیرجان
- شهرکرد
- شیراز
- فسا
- فزوین
- کرج
- کرمانشاه
- کنگاه
- لامرد
- مریوان
- مشهد
- نیشابور
- همدان
- یاسوج
- یزد
- بابل
- خرم‌آباد
- خمینی‌شهر
- سبزوار
اعتراضات و اعتصاب سراسری پرستاران و کادر درمان در این مدت در حالی ادامه یافت که تعداد قابل توجهی از پرستاران معترض در شهرهای مختلف کشور به نهادهای امنیتی احضار و شماری دیگر بازداشت و تهدید شدند.
پرستاران در این اعتصابات و تجمع‌های اعتراضی خواستار رسیدگی به مطالبات خود شدند. معترضان در اعتراضات خود در برخی شهرها شعار دادند:
- «تورم دلاری، حقوق ما ریالی»
- «نیروی انتظامی، تو هم بستری می‌شی!»
- «با کرونا جنگیدیم، حمایتی ندیدیم»
- «اضافه کار بیست تومن، خجالت خجالت!»
- «اضافه کار بیست تومنی، نمی‌خوایم نمی‌خوایم»
- «پرستار داد بزن حقتو فریاد بزن»
- «یه اختلاس کم بشه حق ما داده می‌شه»
- «فکر نکنید سه روزه قرار ما هر روزه»
- «حقمون نگیریم شیفت‌هامونو نمی‌ریم»
- «مسئول بی‌کفایت، استعفا استعفا»
- «نیروی انتظامی، حمایت حمایت»
این اعتصابات اساسا در اعتراض به فشار کار، توهین و تهدید، پایین بودن پایه حقوق و دستمزدها، اضافه‌کاری‌های ارزان و اجباری، معوقات دستمزدی و اجرای مناسب قانون تعرفه گذاری شغل پرستاری صورت گرفته است. برخی از آنها گفتند تا زمانی که به خواسته‌های‌شان رسیدگی نشود به اعتصاب ادامه خواهند داد.
گاه‌شمار اعتراضات پرستاران در ایران
۱۵ مرداد
جمعی از پرستاران در شیراز در اعتراض به عدم رسیدگی به وضعیت پایه حقوقی، اضافه‌کاری‌های اجباری و میزان پرداخت اضافه‌کاری تجمع اعتراضی برپا کردند. همچنین پرستاران در بندر عباس نیز در اعتراض به دستمزد ناچیز و مبلغ ناچیز اضافه کاری پرستاران و فشار کاری شدید بر دوش آنان اعتصاب کردند.
۱۷ مرداد
اعتصاب پرستاران در مراکز درمانی شیراز شامل پرستاران بیمارستان‌های دولتی شیراز از جمله بیمارستان نمازی، چمران، علی اصغر، انکولوژی امیر، فقیهی، زینبیه و امیرالمومنین به دلیل برآورده نشدن مطالباتشان ادامه یافته است.
۲۰ مرداد
اعتصاب پرستاران شیراز برای ششمین روز ادامه یافته است، به طوری که در بیمارستان‌های این شهر به جز بخش اورژانس پرستاری وجود نداشت. این در حالی است که بنابر گزارش شبکه‌های اجتماعی مانند «اعتراض مدنی بازار»، پرستاران بیمارستان‌های دولتی در چند شهر دیگر نیز دست به اعتصاب و تجمع اعتراضی زده‌اند.
۲۲ مرداد
جمعی از پرستاران بیمارستان‌های رهنمون و صدوقی در یزد، دست از فعالیت‌های روزانه کشیده و در محل کارشان تجمع اعتراضی برپا کردند.
۲۴ مرداد
اعتصاب‌های پرستاران تا کنون در برخی شهرهای استان‌های اصفهان، مازندران، فارس، البرز، یزد، بوشهر، کرمانشاه، و آذربایجان شرقی جریان تداوم یافته است. معترضان کار سخت، توهین و تهدید، حقوق پایین، اجرا نشدن قوانین و اضافه‌کار اجباری را دلیل این اعتراضات اعلام کرده‌اند. آنها می‌گویند تا زمانی که وضعیت حقوق‌شان درست نشود و حکم‌شان تغییر نکند به کار بر نمی‌گردند.».
۲۷ مرداد
پرستاران و کادر درمان در حداقل سه شهر اراک، مشهد و یاسوج تجمع و تحصن اعتراضی برپا کردند. معترضان در مشهد شعار میدادند: «تورم دلاری، حقوق ما ریالی»، «با کرونا جنگیدیم، حمایتی ندیدیم»، «اضافه کار بیست تومن، خجالت خجالت» و «پرستار نباشه، بیمارستان تعطیله».
۲۸ مرداد
اعتصاب و اعتراض پرستاران در شهرهای مختلف از جمله در بیمارستان هاشمی‌نژاد مشهد، ادامه یافته است. خانه پرستار خراسان رضوی طی صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که اعتراضات پرستاران در شهرهای مختلف نتیجه دیدگاه‌های تنگ‌نظرانه، سیاست‌های غلط، نگاه‌های تبعیض‌آمیز و مدیریت پزشک‌سالارانه است. همچنین امروز تجمع و راهپیمایی اعتراضی پرستاران در یاسوج ادامه یافته است.
۲۹ مرداد
اعتصاب پرستاران در شهرهای مختلف از جمله اصفهان مشهد و شیراز ادامه دارد. پرستاران خوزستانی نیز در اهواز در برابر استانداری دست به اعتصاب زده و تجمع اعتراضی برپا کردند.
۳۰ مرداد
بر پایه اخبار شبکه‌های اجتماعی، پرستاران بیمارستان «۲۲ بهمن» نیشابور، بیمارستان «طالقانی» آبادان، بیمارستان «پیمانیه» جهرم، دانشگاه علوم پزشکی همدان و بیمارستان‌های «امام رضا»، «ابن سینا»، «هاشمی‌نژاد» در مشهد با برپایی اعتصاب و تجمع‌های اعتراضی خواستار رسیدگی به درخواست‌های خود شدند. همچنین در مشهد، ماماها نیز در اعتراض به شرایط کاری و معیشتی خود تجمع اعتراضی برپا کردند. از جمله شعارهایی که پرستاران معترض سر دادند، «مسئول بی‌کفایت – استعفا استعفا» بود. در همین حال «نظام پرستاری مشهد» با صدور بیانیه‌ای «هر گونه برخوردهای نامناسب» واقدام ایذایی علیه پرستاران از جانب نهادهای حکومتی را موجب شدت یافتن اعتراضات دانست و افزود در صورت محقق نشدن درخواست‌های پرستاران، اجبارا با اعلام استعفای دسته‌جمعی اعضای هیات مدیره نظام پرستاری نیز در کنار پرستاران قرار خواهند گرفت. پرستاران بیمارستان‌های چابهار در برابر فرمانداری این شهر تجمع اعتراضی بر پا کردند.
۳۱ مرداد
اعتراضات پرستاران به بیش از ۲۰ شهر ایران گسترش یافته است. این درحالی است که این اعتراضات با خشونت ماموران و سکوت مسئولان همراه است.
۳ شهریور
با وجود وعده‌های وزیر بهداشت و برخوردهای امنیتی اعتراض پرستاران کماکان ادامه دارد. شورای هماهنگی اعتراضات پرستاران طی صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که طی هفته‌های اخیر پرستاران در ۳۵ شهر و بیش از ۶۰ بیمارستان اعتراض و اعتصاب کردند. این شورا در این بیانیه خواستار حمایت مردم از پرستاران معترض شده است. همچنین نوشته است که پرستاران با اعتصاب و اعتراضات کوبنده خود صدای اعتراضشان به وضعیت اسفبار شغلی و معیشتی خود را بلند کردند و از کرج، شیراز، اهواز، اصفهان، آبادان، جهرم، فسا، آباده، بندرعباس، رفسنجان، اراک، یزد، مشهد، بوشهر، داراب، تبریز، یاسوج، قزوین، نیشابور، اقلید، کنگان، اسلام‌آباد غرب، همدان، دهدشت، کرمانشاه، مریوان، رشت، تهران، سیرجان، تبریز، بیرجند، زنجان، لامرد، چابهار و شهرکرد در این اعترضات شرکت کردند.
۶ شهریور
- در ادامه اعتراضات پرستاران، پرسنل اورژانس و کادر خدمات درمانی در حد اقل ۹ شهر تهران، بوشهر، همدان، یزد، ایلام، اصفهان، نیشابور، بندرعباس و کرمانشاه تجمع‌های اعتراضی برپا کردند. در بوشهر ماموران حکومتی با معترضان اورژانس درگیر شدند و شماری از آنها را دستگیر کردند. بنابر گزارش شبکه اجتماعی مربوط به «اعتراض مدنی بازار»، تعدادی از پرستاران و کارکنان فوریت‌های پزشکی در بوشهر دستگیر شده‌اند.
- در تجمع اعتراضی پرستاران تهران نیز ماموران حکومتی حضور داشته و قصد داشتند پرستاران معترض را متفرق کنند، اما معترضان شعار دادند: «فکر می‌کنید امروزه، قرار ما هر روزه.»
- پرستاران معترض در همدان نیز در برابر ساختمان استانداری این شهر تجمع اعتراضی برپا کرده و شعار دادند: «وعده وعید کافیه، سفره ما خالیه»، «استاندار محترم، حمایت حمایت.»
- در کرمانشاه نیز پرستاران در تجمع اعتراضی خود با در دست داشتن پلاکاردهایی خواهان «اجرای کامل قانون بهره‌وری طبق خدمات پرستاران» و «پرداخت شفاف تعرفه پرستاری» شدند. همچنین در یزد نیز پرستاران اعتصاب کردند و هنگام تحصن شعار دادند: «پرستار می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد»
- پرستاران در تجمع اعتراضی خود در بیمارستان «عیسی بن مریم» در اصفهان شعار دادند: «اضافه کار ۲۰ تومن، خجالت خجالت.» در بندرعباس نیز پرستاران با تجمع اعتراضی در برابر ساختمان استانداری هرمزگان شعار دادند: «پرستار داد بزن، حقتو فریاد بزن» و «وعده وعید نمی‌خوایم، ما حقمونو می‌خوایم.»
۸ شهریور
درحالیکه از اعتراض‌ها و اعتصاب‌های سراسری پرستاران و کادرهای درمان در شهرهای مختلف ایران یک‌ماه می‌گذرد، اما همچنان موج اعتراض‌ها فروکش نکرده است. پرستاران معترض خواستار اجرای درخواست‌هایشان هستند، اما حاکمیت نه‌تنها توجهی به مطالبات پرستاران و کادر درمانی کشور نکرده است، بلکه افراد لباس شخصی حکومتی و نیروی انتظامی به بعضی از تجمع‌های پرستاران حمله کردند و تعدادی از پرستاران معترض را دستگیر کردند.
۱۰ شهریور
در اصفهان، پرستاران در اعتراض به شیفت‌های کاری طولانی، حقوق اندک و اضافه‌کاری‌های اجباری تجمع اعتراضی برپا کردند.
۱۱ شهریور
در ادامهٔ موج جدید اعتراضات پرستاران، پرستاران بهبهان در مقابل فرمانداری این شهر تجمع اعتراضی برپا کردند. معترضان در این تجمع شعارهایی از جمله: «پرستار داد بزن، حقت را فریاد بزن»، «پرستار می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» و «با کرونا جنگیدیم، حمایتی ندیدیم» سر دادند. این در حالی است که مقامات حکومتی یک هفته قبل اذعان کردند که دولت ۷۵۰۰ میلیارد تومان به پرستاران بدهکار است.
واکنش‌های نهادها و پیامدها
در یک شهریور ماه مشرق نیوز، پایگاه خبری نزدیک به اطلاعات سپاه گزارش داد که «با پیگیری سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در روزهای اخیر، بخشی از معوقات پرستاران واریز شده است.» محمدرضا ظفرقندی، وزیر وقت بهداشت در حاشیه مراسم آئین تکریم و معارفه گفت: «بخش اول جبران مطالبات جامعه پرستاری دیروز و امروز (۵ و ۶ شهریور) به دانشگاه‌های علوم پزشکی پرداخت شده و رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی باید این مطالبات را در اسرع وقت به پرستاران پرداخت کنند.»
